Tom Niekamp van KRNWTR+: ‘Toch vreemd dat als je duurzaam wilde zijn, je nergens een glaasje kraanwater kon krijgen.’
Soms is er niet meer voor nodig dan een documentaire op het IDFA om iemand tot actie aan te sporen. Een actie die, van iets wat er gewoon al is, een felbegeerd product moet maken om een bijdrage te leveren aan minder plasticsoep.
De naam van de documentaire weet Tom Niekamp oprichter van KRNWTR+ na al die jaren niet meer precies. Bottled? Nee wacht, het was Tapped! Een film over merken als Aquafina of Dasani. Google ze maar eens. Het eerste wat in beeld komt is het plastic flesje. Het tweede het woord ‘puur’. Wie de documentaire heeft gezien weet: er is niks puurs aan, tenzij je kraanwater als puur definieert.
Plasticsoep
De documentaire is een pleidooi om te stoppen met flessenwater. Niet alleen vanwege de plasticsoep maar ook omdat grote bedrijven als Nestlé, Coca Cola en Pepsi, zonder ervoor te betalen, grote hoeveelheden Amerikaans gemeenschapswater oppompen om dat vervolgens verpakt in plastic als bronwater te verkopen.
Het pleidooi van Tapped was niet aan dovemansoren gericht. Niekamp: ‘Plasticsoep was een aspect dat me raakte, maar ik was ook getriggerd door de vraag; van wie is water eigenlijk? Was het geen mensenrecht? Wat vreemd dat iets dat van de gemeenschap zou moeten zijn, in particulier eigendom belandt.
Het was 2010. Het was de tijd dat duurzaamheid in opkomst was, maar ik zag dat nergens terug als het om kraanwater ging. Je kon overal alleen maar verpakt water krijgen. Toch vreemd dat als je duurzaam wil zijn, zonder de bijsmaak van onnodig afval en transport je nergens in de horeca een glaasje kraanwater kon krijgen. Zelfs niet tegen betaling.
Kraanwater, zo realiseerde ik me, had een imagoprobleem. Wat moest er gebeuren om kraanwater op de menukaart te krijgen? Het moest aanzien krijgen. Het moest hip en happening worden. Zoveel was wel duidelijk.’
KRNWTR+
Dus besteedde hij eerst maar eens aandacht aan het fenomeen kraanwater. Samen met een vriend begon Niekamp 100dgnkrnwtr. De naam KRNWTR+ was het gevolg van de beperkingen die Twitter aan het aantal tekens oplegde. Honderd dagen lang probeerden ze overal alleen maar kraanwater te drinken. Via een app werden bedrijven geregistreerd die kraanwater schonken. ‘Wat we wilden, was kraanwater op de menukaart voor een normale prijs.’
Het werd een succes en een deceptie. Het eerste gold de vele aandacht die ze voor hun actie verwierven. Het tweede betrof de keren dat ze zonder water naar huis moesten. Niekamp: De conclusie na 100 dagen was dat er nog wel wat werk aan de winkel was. Veel horecabedrijven werkten niet mee.’
Het werd tijd voor een volgende stap. Want eerlijk is eerlijk: er moest ook geld verdiend worden. Om kraanwater aantrekkelijk te maken, moet je het aantrekkelijk serveren: in een mooie karaf of via kekke waterpunten. Er moesten tappunten komen op scholen, bij bedrijven en in de horeca.
Inmiddels zijn er mobiele taps, karaffen en mooie taps van bamboe en staal die niet misstaan naast de biertap in de kroeg.
Alleen scholen blijven volgens Niekamp nog wat achter. ‘Als ze al een tappunt hebben, is het meestal vanuit het gezondheidsperpectief. Zodat kinderen niet te dik worden. Veel scholen hebben als argument dat ze geen watertap aanschaffen omdat kinderen ook water op het toilet kunnen halen. Maar, zeg ik dan: je zet je colamachine toch ook niet op het toilet?’
In de film Tapped zouden ze zelfs redeneren dat ‘s werelds grootste vervuiler van wegwerpplastic, Coca Cola, wél een prominente plaats in aula krijgt.
Druk op de politiek
Daarom geeft KRNWTR+ ook een percentage van de omzet aan initiatieven die de plasticsoep verminderen. ‘Als je wat wil veranderen, moet je bij de wet beginnen. Daar zijn stichtingen als de Plastic Soup Foundation en de Plastic Soup Surfer heel goed in. In druk op de politiek uitoefenen. Dat hebben we met de invoering van het statiegeld op wegwerpflesjes gezien. Met alleen kraanwater los je het probleem van de limonadeflesjes nog niet op.’
Maar ook daar komt Niekamp met een alternatief: de siropen. ‘Al die cola’s en limonades in flesjes zijn niets meer dan een siroopje met water. Dus bedachten wij dat we siroop aan het kraanwater kunnen toevoegen. Er zijn al sirooptappunten zoals bij Artis en bij een locatie van Stach waar je zelf je limonade kunt aanmaken met je eigen beker. En we weten als hippe winkels als Stach het doen, het altijd navolging krijgt.’
Na tien jaar weet hij inmiddels wel hoe de hazen lopen. Maar zo is hij niet begonnen. Tip aan nieuwe bevlogen gevers: Niet opgeven! En nou ja een verdienmodel is ook wel handig’, lacht hij. ‘Had ik niet.’
Wat de volgende stap zal zijn? De rest van de wereld! Als het aan KRNWTR ligt, stoten ze door naar Zuid-Europa. Italië, Spanje, Griekenland. Daar kopen ze hun kraanwater nog altijd in flessen.
Beeld: KRNWTR+
En dan nog even dit:
- Lees wat er te doen is op kraanwaterdag
- Wil je aan de slag om plastic op te ruimen als bedrijfsuitje?