Of hij nog goed slaapt, vraag ik hem. Hij valt even stil. Achter hem, in zijn plant based restaurant Mama Gaia vult een barman glazen met kraanwater. Merijn Everaarts, oprichter van Dopper, neemt even de tijd voor hij antwoordt.
Aanleiding voor de vraag is zijn actie 7% is not enough to save our oceans waarmee hij op 18 september, World Cleanup Day, naar het Europees Parlement stapt om een verbod op wegwerpwaterflessen te eisen.
De actie werd bedacht in de duinen oftewel in de Dunes zoals de verdieping boven het restaurant heet waar het kantoor van Dopper zetelt. Ooit werden hier vaccins ontwikkeld. Nu wordt er orde in de chaos geschapen, zoals Everaarts stelt.
Al ruim een decennium, sinds hij de Dopper introduceerde, houdt Everaarts zich bezig met het lobbyen voor een verbod op petflessen en het tastbaar maken van het plasticsoepprobleem. In New York verzamelde Dopper duizenden plastic flesjes en bouwde de Brooklyn Bridge na om zo de oversteek naar een petflesvrij bestaan te symboliseren.
Eerder al, tijdens de Olympische Spelen in Rio de Janeiro, verrees er een 12 meter grote Madonna van plastic flesjes op het strand van Botafogo en ons eigen Tropenmuseum exposeerde een kubus met uit zee gevist plastic om het probleem aanschouwelijk te maken. Want dat is de evenementenman in hem. Hoe vertel je het verhaal?
Zijn verhaal is dat van een horeca- en evenementenman die op een dag ziet hoe de opkomende vloed het strand van Bloemendaal van al het achtergebleven plastic ontdoet. Noem het naïef maar hij had altijd gedacht dat ’s nachts een bulldozer de troep kwam opruimen. Blijkt het de zee zelf te zijn die de rekening gepresenteerd krijgt.
Als hij kort daarop een film zover plasticsoep ziet, is hij ervan overtuigd dat het zo niet langer kan. Een jaar later wordt de Dopper geboren. Een waterfles die je leven lang meegaat, die je makkelijk schoonmaakt, die je gewoon met kraanwater vult en waarvan een deel van de omzet van begin af aan naar een goed doel gaat. Naar Simavi die in Nepal inwoners leert waterstations te leggen zodat ze ook daar uit de kraan kunnen drinken.
Want dat is ook zoiets geks: Zitten die mensen daar aan het op een na grootste zoetwaterreservoir ter wereld, hebben ze geen toegang tot schoon drinkwater! Dat wordt weggepompt om vervolgens in flessen te worden verkocht. Everaars schudt zijn hoofd. In een land qua inwoneraantal zo groot als Nederland hadden ze gewoon de beschikking over drinkwater kunnen hebben.
Dopper is inmiddels een begrip. Veel bedrijven hebben zich eraan verbonden en de intentie uitgesproken geen wegwerpwaterflessen meer te gebruiken. Onder hen Ecover en WWF maar ook Bol.com en Zeeman. En veel Nederlandse poppodia hebben de waterflessen vervangen door de backstage Doppers.
‘Het afgelopen decennium is er een enorme bewustwording op gang gekomen, maar de oceanen zijn er niet schoner op geworden’, zegt hij terwijl hij kraanwater uit een Dopper bijschenkt. ‘Daar kun je allerlei verklaringen voor aanvoeren zoals bevolkingsgroei, maar het feit blijft dat wegwerpplastic een gigantisch probleem vormt.’
Even leek er een doorbraak te komen. De Europese Unie (EU) kondigde maatregelen aan om de vervuiling van wegwerpartikelen te verminderen. In Nederland kwam per 1 juli 2021 € 0,15 statiegeld op kleine plastic flessen frisdrank en water. Op het hoofdkantoor van Dopper in Haarlem deden ze een dansje. Waarmee ze abrupt weer stopten toen ze erachter kwamen dat alle toezeggingen van wereldwijde overheden en de industrie (inclusief de EU-maatregelen) de hoeveelheid wegwerpplasticafval die in onze oceanen terechtkomt, slechts met 7% verminderen.
‘Op jaarbasis’, zo rekent hij voor, ‘betekent dat dat we tegen 2040 nog steeds te maken hebben met 27 miljoen ton wegwerpplastic dat in onze wateren terechtkomt.’
Dat is ook de reden dat Everaars besluit zich niet langer politiek afzijdig te houden en met de actie 7 % is not enough to save our oceans komt. Op de Doppersite kunnen particulieren en bedrijven zich committeren aan de Dopper Wave. Het moet een vloedgolf aan bedrijven en particulieren worden die zich uitspreken geen wegwerpwaterflessen meer te gebruiken, kraanwater te drinken indien mogelijk en herbruikbare flessen mee te nemen. In naam van al die mensen en bedrijven die zich aansluiten wordt de petitie in Brussel aangeboden, want 7 procent is niks. ‘Elke minuut komen er 1 miljoen flesjes bij in de oceaan.’
Op de heenweg, in de trein, had ik 21 mensen in de coupé geteld. Bij drie ervan stak een Dopper uit een tas of rugzak. Twee anderen hadden eveneens een duurzame fles bij zich. Bij zeven mensen telde ik een wegwerpflesje op tafel of stoel. ‘Met andere duurzame flessen heb ik geen moeite. Idealiter houdt de Dopper ook een keer op. Als iedereen een duurzame fles heeft. De fles is slechts het begin. Wij nemen de handschoen op tegen wegwerpwaterflesjes, maar dat is maar een facet van het afval.
Ons product is wel uniek omdat we als enige flessencollectie ter wereld Cradle to cradle gecertificeerd zijn. Dopper is verantwoordelijk voor wat ze op aarde brengt’, aldus Everaarts . ‘Is je Dopper kapot, mag je het terugbrengen naar de winkel. Dan zorgen wij ervoor dat het hergebruikt kan worden. Die verplichting zijn we aangegaan.
‘En ja slapen lukt nog wel. Verandering gaat nu eenmaal langzaam, probleem is alleen wel dat de tijd dringt.’
Hoofdbeeld: Cindy van Rees, Beeld Gaia: Daniel Maissan