‘Mag ik eens vragen: Wat is jouw social handshake?’
Nee, dit betreft geen vraag uit een coronaquiz, dit is een vraag die voor Sandra van Beest, oprichtster van The Social Handshake, straks net zo gangbaar is als de vraag wat je voor de kost doet.
Je antwoord luidt dan bijvoorbeeld: ‘Mijn Social Handshake? Oh Natuur&Milieu, Gender&Inclusiviteit en Gezondheid.’ Waarop de ander instemmend knikt en zegt: ‘Leuk! Natuur&Milieu heb ik ook, aangevuld met Onderwijs en Lokaal.’
Voor wie zich afvraagt waar dit over gaat, dit betreft loongift of zoals het in Engels heet: Payroll Giving. Een vorm van doneren waarbij de werkgever het je mogelijk maakt om direct uit je salaris een bedrag naar een goed doel te laten vloeien. Al wat de werknemer hoeft te doen is een keuze te maken uit de diverse doelen gegroepeerd naar thema, vervolgens een bedragen te kiezen en aan te geven of ze willen doneren met belastingaftrek.
Simpel. Zo simpel dat je denkt: dat we daar niet eerder op gekomen zijn! Dat zijn we ook. In Groot-Brittannië bestaat Payroll Giving al ruim dertig jaar, maar in Nederland is het nieuw.
Totdat Sandra van Beest zich er drie jaar geleden tegenaan ging bemoeien. En nu is The Social Handshake, oftewel LoonGift in de Nederlandse versie, een bloeiende startup die werkgevers in Nederland helpt om de gift ook in hun bedrijf op te nemen.
‘Want?’, vraag ik Van Beest.
‘Het idee ontstond toen ik met mijn jonge dochter tv keek. Ik was altijd al maatschappelijk geëngageerd, werkte ook voor een ngo en organiseerde van alles om geld in te zamelen voor goede doelen. Ik maakte de overstap naar het bedrijfsleven, maar mijn hart bleef voor het goede doel kloppen. Alleen, zo realiseerde ik me op een dag toen ik naar de verschrikkelijk beelden van Syrië keek: Ik doe eigenlijk niks meer voor het goede doel. En niet omdat ik het niet wilde, maar het kwam er gewoon niet van. Geen tijd, te druk, weer vergeten. Je kent het wel.
Het is mijn overtuiging dat het veel mensen zo vergaat. De meeste mensen willen graag iets doen en zitten vol goede intenties, maar het er komt er niet van. En dat is jammer want daarmee gaat een groot potentieel voor een duurzamere en socialere wereld verloren.’
En dus bedacht ze The Social Handshake met twee uitgangspunten in haar achterhoofd: Het moest makkelijk zijn om te geven en het moest als secundaire arbeidsvoorwaarde direct aan het loon gekoppeld worden. ‘In minder dan een uur kunnen we voor een bedrijf LoonGift opstarten.’
Het eerste struikelblok was de belastingdienst zo op te lijnen dat het gemakkelijk werd voor de werkgever. Samen met advocaten en deskundigen tuigde ze een fiscaal-juridisch raamwerk op. En ze ging in Engeland kijken naar Payroll Giving. ‘Het grappige was dat het daar nog heel ouderwets werd uitgevoerd met veel papierwerk voor de werkgever en werknemer. Dat zou in Nederland niet werken en was ook niet de bedoeling.
Het moest immers makkelijk gaan. Daarbij, Nederland is erg fintech, denk aan Tikkie, dan kun je niet meer aankomen met papier.’
Afgelopen december werd The Social Handshake gelanceerd en meteen door een aantal, met name duurzame, koplopers omarmd. ‘Het voordeel voor de werkgever is dat het de positieve impact van de organisatie vergroot, je wordt een aantrekkelijke werkgever’, aldus Van Beest. ‘Je ziet zeker bij de Millennials en bij Generatie Z dat ze een bijdrage aan een betere wereld heel belangrijk vinden. Dat geldt zelfs voor zeven van de tien medewerkers blijkt uit de Eldeman Trust barometer.
Een bijkomend voordeel is dat, hoewel je als bedrijf niet kunt zien wat je individuele werknemer geeft, je wel kunt zien wat de trend is en dat vertelt je van alles over je eigen bedrijfscultuur. En daar kun je als bedrijf weer op inspelen. Grappig detail is bijvoorbeeld dat een bedrijf in de gezondheidssector zag dat de werknemers vooral doelen in het duurzaamheidsthema kozen en niet zozeer in het thema gezondheid.’
Wat ze zelf inmiddels hebben geconstateerd is dat vrouwen vaker deelnemen aan LoonGift dan mannen, als is het verschil niet significant, maar dat mannen áls ze deelnemen, aangespoord door het belastingvoordeel, meer geven.
Van Beest: ‘Het voordeel bij ons is ook dat je ook echt 100 procent aan een goed doel geeft. Er blijft niets achter. En omdat je het van de belasting kunt aftrekken merken we ook dat mensen twee keer zoveel gaan geven. Gemiddeld geven werknemers 27 euro per maand. Er zijn ook werkgevers die het bedrag matchen. Voor ieder tientje dat jij geeft, doet de werkgever dat ook. In theorie kun je bij ons elke maand van doel switchen, maar ik merk in de praktijk dat dat weinig wordt gedaan.’
Op dit moment kun je bij LoonGift uit zo’n 25 doelen kiezen verdeeld over negen thema’s. Wat we constateren is dat impactfacts het goed doen als mensen een keuze moeten maken. Dus wist je dat je voor 25 euro per maand het leven van 6 jonge vluchtelingen verrijkt door hen in het vluchtelingenkamp elke maand toegang te geven tot sportmateriaal.
Er staan nog zo’n 100 goede doelen in de wacht. Die worden beoordeeld aan de hand van een drietal criteria: transparantie, effectiviteit en efficiëntie. Daarnaast werken we met experts en raadgevers uit het veld en kan het zijn dat ze voor de toekomst ook kijken naar aanvullende criteria als co2-compensatie.
‘Efficiëntie gaat over hoe je met iedere euro omgaat’, legt de initiatiefneemster van Loongift uit. “De Linda Foundation heeft bijvoorbeeld geen overhead omdat Linda de Mol die zelf voor haar rekening neem.Maar vanuit effectiviteit bezien kan Unicef met een flinke overhead toch heel effectief zijn. In conflictgebieden zijn ze soms de enige die nog iets voor kinderen kunnen beteken., dan kan dat ook de doorslag geven.
We werken met grote bekende doelen, maar ook met kleine parels als Klabu die sport in vluchtelingenkampen mogelijk maakt. We willen niet te veel doelen opnemen want dan leidt dat weer tot keuzestress waardoor mensen alsnog geen keuze maken. Op dit moment is duurzaamheid een actueel thema, logisch ook met de top in Glasgow, maar ook gezondheid is een thema dat nu aanspreekt. De meest populaire organisatie op dit moment is Justdiggit die droog land in Afrika samen met boeren weer groen maken.
Mijn droom is dat LoonGift straks net zo normaal is als de fiets en het fitnessabonnement van de zaak.’
Beeld: Loongift